Johan Ponsioen

1 Biografische Gegevens

2 Artistieke Gegevens

3 Bibliografie

4 De Johan B. Ponsioen-Stichting

5 Contact

1 Bibliografische Gegevens

De schilder Johan B. Ponsioen werd geboren te Nijmegen in 1900. Hij koos, beïnvloed door zijn vader, aanvankelijk voor het beroep van onderwijzer. Later behaalde hij de akte MO-tekenen. Ponsioen was getrouwd met Alida, die hem in zijn kunstenaarsloopbaan altijd ruimhartig ondersteund heeft. Samen hadden zij vijf kinderen.

2 Artistieke gegevens

Ponsioen’s artistieke werk kan in drie periodes verdeeld worden:

De eerste Periode:
Deze leerperiode duurde tot ongeveer 1934. Ponsioen schilderde in een academische, romantische, soms impressionistische stijl. Inspirerende schilders waren voor hem Floris Verster, Jan Sluyters en Anselm Feuerbach. Op het eind van deze periode neemt hij voor het eerst deel aan exposities.

De tweede Periode: 1934-1947
De periode van het ’Magisch Realisme’. Dit was een belangrijke, typisch Nederlandse stijlvorm die domineerde de Nederlandse kunst in de jaren dertig. Heden ten dage staat deze stijl opnieuw in het centrum van de belangstelling. Deze periode was zowel kwalitatief en kwantitatief de meest productieve in Ponsioen’s artistieke leven. In deze fase schilderde hij ongeveer honderd werken die zowel toen als nu algemeen als zijn topwerken beschouwd worden. Schilders waarmee hij zich in deze tijd verbonden voelde waren onder andere Ket (met wiens ouders hij na Ket’s dood intensief contact onderhield), Mekkink, Fernhout, Doeve, Mink, van ’t Net, van Tongeren, Koch, Schuhmacher, Hynckes, Willink en Seelen. Naast deze tijdgenoten liet Ponsioen zich ook inspireren door schilders uit de 16de en 17de eeuw als Memling, van Eyck, Geertgen tot Sint Jans, Holbein, Metsu, van der Weijden.

De derde periode: 1947-1969
In deze eclectische periode maakt zijn liefde voor perfecte afbeelding van détails plaats voor een ’alla prima’ stijl. Het palet wordt lichter en kleurrijker.

Algemeen:

Ponsioen’s totale oeuvre bestaat uit ongeveer zeshonderd werken: vooral portretten en stillevens.

Hij was lid van prestigieuze kunstenaarsgenootschappen als Arti et Amicitiae, Maatschappij Rembrandt and Sint Lucas. In zijn actieve leven heeft hij aan ongeveer dertig tentoonstellingen deelgenomen, zowel in Holland als in andere Europese landen. Tevens heeft hij een aantal solo-exposities gehad, o.a. in Tiel (waar hij het langst gewoond heeft) en in Nijmegen, zijn geboortestad. De kritieken uit die tijd zijn vrijwel zonder uitzondering lovend. Zijn werk is verkocht aan musea, galeriën en privé-personen in Nederland, Frankrijk, Zweden en vooral in de USA.

Na zijn overlijden

Na zijn overlijden in 1969 raakte zijn werk in de vergetelheid, onder andere door een afnemende belangstelling voor het (Magisch) Realisme. Vanaf de laatste decennia van de 20ste eeuw is de belangstelling voor deze stijlvorm echter sterk herleefd. Als gevolg hiervan werd door het Gemeente Museum van Arnhem in 1999 een prestigieuze tentoonstelling georganiseerd rond deze en gerelateerde richtingen. Artistieke autoriteiten onder leiding van Prof. Carel Blotkamp selecteerden Ponsioen als één van de vijftig belangrijkste kunstenaars voor deze tentoonstelling. In 2000 organiseerde de gemeente Tiel een overzichtstentoonstelling. In het Frisia-museum was in 2003 een tentoonstelling te zien met de titel: ’Kunstenaars rond Ket’. Naast werk van Ket en Ponsioen werd werk van Seelen en Mekkink getoond. In 2015 was in het Tiels museum de expositie ’Ponsioens Portretten’ te zien met portretten van min en meer bekende Tielse personen.
Zijn werk is veelal in particulier bezit; tevens wordt het in de vaste collectie van het Arnhem’s museum, het streekmuseum Tiel en in het More-museum geëxposeerd. De waardering voor zijn schilderijen is niet alleen in artistieke zin toegenomen.

3 Bibliografie

Bibliografie Johan Ponsioen:
1 Ansink, E. e.a., Schilders van een andere Werkelijkheid in de collectie van het Scheringa Museum voor Realisme,
Uitg. Waanders, Zwolle, ISBN 90 4008184 0, 2006.

2 Blotkamp, C. e.a., Magie en Zakelijkheid, Realistische schilderkunst in Nederland 1925-1945
Uitg. Waanders, Zwolle/Arnhem , ISBN 90-400-9397-0, 1999.

3 Brand, J./Broos, K., Magisch realisten en Tijdgenoten in de Verzameling van het Gemeentemuseum Arnhem,
Zwolle/Arnhem, 1992.

4 Broos, K. Dick Ket,
Nijmegen, 1990.

5 Groot, C. de, Overzichtstentoonstelling Johan Ponsioen,
Nijmegen, 1953.

6 Heusden gezegd van der Sluijse, B. Heilig kruis Kerk Amersfoort, Wilco,
Amersfoort, 2008.

7 Jacobs, P.M.J., Beeldend Nederland, Biografische Handboek,
Tilburg, 1993.

8 Scheen, Nederlandse Beeldende Kunstenaars 1750-1950 Dl M-Z, pag. 186-187,
’s Gravenhage, 1970.

9 Schipper, P.W., Tielse Kunstenaars van Weleer,
Tiel, 1981.

10 Giessen, B. v.d. c.s., Nieuw Realisme, 159 Kunstwerken uit het (voormalige) Scheringa-museum,
Uitgeverij d’jonge Hond, Zwolle, ISBN 978-90-89101-82-2, 2010.r

11 Blotkamp, C. c.s. Geaarde Kunst, Door de Staat gekocht,
Uitg. Waanders, Zwolle, ISBN 97894 62620193, 2015.

12 Wiringa, M.,c.s., Ponsioens Portretten,
Uitg. Flipje & Streekmuseum Tiel, 2015.

13 Borm, T.J. c.s., Biografisch Woordenboek van Tiel,
Uitg. Vereniging Oudheidskamer voor Tiel e.o., ISBN 90-801-668-2-0, 2003.

14 Schaik, S. v., Ponsioen, IHJ, De Magische Finesse van Johan B. Ponsioen,
Uitg. de Prom, ISBN 90-6801-690-3, 2000.

4 De Johan Ponsioen Stichting

Het doel van deze stichting bestaat uit aankoop, terugzoekactiviteiten en promotie van zijn werk. Van 20 à 30 belangrijke schilderijen is de huidige verblijfplaats onbekend. Eenieder die hier iets over weet is bij deze vriendelijk uitgenodigd om in contact te treden met de beheerder, in casu: Ignatius Ponsioen. Zie voor contactadressen onder aan deze pagina.
De Stichting heeft een monografie laten verschijnen over het werk van Johan Ponsioen. U kunt hiervan in het bezit komen door €16,50- (dit is inclusief verzendkosten) te storten op giro 1366627, ten name van I.H.J. Ponsioen te Utrecht, onder vermelding van uw adresgegevens.

5 Contact

Voor alle zaken betreffende de het oeuvre van Johan Ponsioen kunt u contact opnemen met: Igno Ponsioen Tel. : 030-2717713, e-mail: ihjponsioen@wxs.nl